TARİHÇESİ
Zeytin ağacına ilişkin mevcut en eski veri Ege Denizi’ndeki Santorini Adası’nda yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkarılan 39.000 yıllık zeytin yaprağı fosilleridir. Kuzey Afrika’daki Sahra bölgesinde gerçekleştirilen arkeolojik araştırmalarda ise M.Ö. 12.000’e ait zeytin ağacı bulgularına rastlandı. İlk zeytin hasadının ne zaman ve hangi uygarlık tarafından yapıldığıysa bilinmemektedir.
Tarih, zeytinyağı üretimine ilişkin en belirgin izlerin Akdeniz’in tam ortasındaki Girit Medeniyeti’ne, MÖ 4500 yıllarına dek uzandığını göstermektedir.
İnsalık tarihinde önemli yeri olan bir zeytin dalı çizimi
Zeytinyağı kültürünün Akdeniz’deki diğer kavimlere yayılmasında en önemli rolü Giritliler oynamıştır; hem de yaklaşık 3000 yıl boyunca. Güçlü ticaret filolarına sahip olan Giritliler’in gerçekleştirdiği zeytinyağı ticaretinin günümüzdeki en canlı tanıkları, Knossos ve Faistos saraylarının yıkıntıları arasında bulunan 2 metrelik zeytinyağı küpleridir. “Pithoi” denilen bu dev küplerle beraber bulunan tabletlerde ise o günkü zeytinyağı ticaretinin nerelere yapıldığını ve zeytinyağının nerelerde üretildiğine dair bilgiler yer almaktadır.
Aslında zeytinyağı kültüründe Anadolu, coğrafya olarak hep vardır; ama ön planda görünen Ege’nin karşı yakasıdır. Bunun sebebi, Homeros’un Batı Medeniyeti’ndeki tartışmasız ağırlığından ötürü zeytinyağı kültürünün merkezine sürekli olarak Antik Yunan‘ın yerleştirilmesidir. Helen Medeniyeti’nin sadece Ege’nin karşı kıyısını değil Anadolu coğrafyasını da kapsadığı unutulur. Milet’in, Efes’in, Foça’nın, Klazomenai’nin (Urla), Erythrai’nin, Assos’un Anadolu’da olduğu ihmal edilir.
ZEYTİNYAĞININ FAYDALARI
Sağlık açısından en yararlı ürünlerden birisi olan zeytinyağı yaklaşık 5000 yıl önce keşfedildiği düşünülmektedir. Çok yüksek besinler içerdiğinden dolayı yaygın olarak hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Zeytinyağı eski Mırıs medeniyetinden itibaren çok yaygın olarak kozmetik ürünlerde kullanılmaktadır. Hem dahili hem de harici olarak kullanılmaktadır. Cilt ve saç sağlığı dışında sindirim sistemi sağlığını korumak için de eski çağlardan beri kullanılmaktaıdır.
Zeytinyağı E ve K vitaminleri açısından çok zengindir. Bunun dışında kalsiyum, demir, sodyum ve potasyum içermektedir.
zeytinyagkalpsagligi
ZEYTİNYAĞIN CİLT SAĞLIĞINA FAYDALARI
Doğal zeytinyağı cildin kimyasal yapısına çok daha uygundur. Bu özelliği sayesinde özellikle kuru ciltlere oldukça faydalıdır.Bunun yanında dirsek ve dizlerde aşırı kuruma sonucu meydana gelen sertmeşlere karşı çok etkilidir. Düzenli olarak kullanıldığı zaman cildin yumuşak kalmasını sağlar.
Zeytinyağını avokadoyu püre haline getirip karıştırdıktan sonra cildinize 20-25 dakika boyunca uyguladığınıza cildinizin gençleşmesini sağlayacaktır. Düzenli olarak bu uygulamayı yapmanız durumunda yaşlanmadan kaynaklanan kırışıklıkların girilmesini sağlayabilirsiniz.
Aşırı derecede kuruluk sorunu yaşayan kişiler akşamları yatmadan önce ciltlerine saf zeytinyağı uygulayarak bu sorunu çözebilirler. Zeytinyağının içerdiği besin maddeleri aynı zamanda hasta cildin iyileşme sürecini hızlandırabilir.Bunun dışında zeytinyağı güneş yanmalarının tedavisinde de kullanılmaktadır.
Zeytinyağının cilt açısından bu kadar faydalı olmasının en önemli nedeni sağlıklı yağlar, skualen ve oleik acidas ile birlikte fenolik antioksidan ve aynı zamanda E vitamini bakımından zengin olmasıdır. Bu karışım serbest radikallerin hareket kabiliyetlerini kısıtlar ve çok geniş bir yelpazade cilde zarar vermelerini engeller. Zeytinyağının bol miktarda içerdiği elementeler aynı zamanda tümörlerin oluşmasına engel olabilirler. Özellike cilt ve deri kanserlerinin oluşma riskini azaltır.
Zeytinyağı aynı zamanda cildin üzerinde kötü görünümlü streçleri, siyahlekleri ve akneleri tedavi edebilir. Ayrıca ciltlerde meydana gelen çatlakları gidermeye yardımcı olur. Bunun için sözkonusu hastalıklardan etkilenen bölgelere haftada 3 kere uygulamak yeterlidir.
Zeytinyağı aynı zamanda makyaj çıkartmak için de kullanılmaktadır. Zeytinyağı diğer kimyasal madelerin aksine cildi tahriş etmeden ve sertleşmesine neden olmadan makyajların çıkarılmasını sağlar.
Zeytinyağı hassas ciltler için önemli bir şifa kaynağıdır. Hassas ciltler genelde diğer ürünlere karşı alerji eğilimlidir. Fakat zeytinyağı özellikle hint yağı ile karıştırılarak kullanıldığında cilt temizliğini de sağlayabilir. Cildi serbest radikallerden, yağlardan ve ölü hücrelerden temizleyerek cildin sağlıklı bir şekilde hava almasını ve sürekli nemlenmesini engeller. Bunun dışında nemlenmeyi sağladığı için özellikle kuru ciltlerde meydana gelen dökülme sorunlarını giderir.
Zeytinyağı etkili bir antioksidandır. Bu özelliğinden dolayı serbest radikallerin neden olduğu kırışıklık, tahriş ve yaşlanmas sorunlarını geciktirebilir.Ayrıca cilt hücrelerinin yenilenmesini ve sürekli sağlıklı kalmaları için gerekli olan mineralleri ve vitaminleri sağlar.
Zeytinyağı deniz suyu ile karıştırılarak cilde uygulandığında özellikle kuru ciltlerde meydana gelen sorunları giderebilir. Cildin prüzsüz olmasını sağlar. Bu uygulama aynı zamanda bütün vücudu dinlendirmek içinde yapılabilir.
Zeytinyağının cilt sağlığına katkıları saymakla bitmez, bu yüzden çok yaygı olarak cilt maskelerinde kullanılmaktadır.
siyah-zeytin
ZEYTİNYAĞIN SAÇ SAĞLIĞINA FAYDALARI
Zeytinyağının saç sağlığı açısındanda bir çok faydası vardır. Özellikle kuru saçlar için eşsiz bir şifa kaynağıdır. Kuru saçların yumaşamasını sağlar. Kıvırcık saçların düzelesine yardımcı olmaktadır.
Bir kaseye sudoldurun ve 4 yemek kaşığı zeytinyapı ve bir kaşık bal karıştırarak saçlarınıza uygulayın. Bu uygulama saçlarınızın yumuşamasını ve doğal bir parlaklık kasnamasına yardımcı olacaktır. 20 dakika boyunca bu karışımı saçlarınızda beklettiğinizde aynı zamanda kafa derisi sağlığına da katkıda bulunmuş olacaksınız.
Zeytinyağı aynı zamanda saçların hava almasını sağlar. Nemli kalan saçların kurumua ve dökülme ihtimali daha zayıftır. Saçlara 5-10 dakika uygulanan zeytinyağı aynı zamanda saç köklerinin kuvvetlenmesine yardımcı olur.
Saç sağlığı dışında zeytin yağının ayak ve el sağlığı için çok yaygın olarak kullanıldığını söylemek mümkün. Ayakların dinlenmesi için ılık suya bir miktar doğa zeytinyağı döklerek ayaklar suyun içerisinde olduğu halde 10-15 dakika bekletilir. Bu uygulama hem ayakların dinlenmesini hem de sert cildin atılmasına yardımcı olmaktadır.
SİNDİRİM SİSTEMİNE FAYDALARI
Özellikle bağırsak hareketlerinin artmasını teşvik eder, basur ve kazbızlık sorunlarına anlık çözümler sunabilir. Bunun dışında sinririmi kolaylaştırır. Ayrıca antioksidan özelliği sayesinde bağırsakların temizlenmesine yardımcı olabilir.
MEME KANSERİ RİSKİNİ AZALTIR
Günümüzde çok sık rastlana meme kanseri ve kolorektal kansere yakalanma riskini azalttığı düşünülmektedir. Bunun dışında kdoğum sonra ve emzirme döneminde kadınlarda meydana gelen meme ucu çatlamalarının iyileşmesine yardımcı olur.
DİYABETE İYİ GELİR
Zeytinyağı, kan şekeri seviyelerini azaltmada yardımcı kimyasallar içerir. Zeytinyağı hastalar için vücutda insülin görevi görerek sorunların azalmasına yardımcı olabilir.
KAN BASINCINI DÜZENLER
Zeytinyağı ve zeytin yapraklarının kan basıncını sağlıklı seviyede tuttuğu düşünülmektedir.
ZEYTİNYAĞ KOLESTEROLE İYİ GELİR
Bu konuyla alakalı olarak yapılan bir çok bilimsel araştırma sonucu, zeytinyağının kolesterole iyi geldiğini ortaya koymaktaıdr.Fakat zeytinyağının doğal olması maksimum derecede fayda sağlar.
ZEYTİNYAĞ KARACİĞERİ KORUR
Daha önce yazdığımız gibi zeytinyağı çok etkili bir antioksidandır. Bu özelliğinden dolayı genel anlamda serbest radikallerin bünyeye verdiği zararları azaltur ama özel anlamda bundan en çok etkilenen karaciğer sağlığına inanılmaz katkıda bulunabilir. Temizleme merkezi olarak görev yapan karaciğeri ayrıca toksinlerin vereceği olası azararlardan korur.
ALZHEİMER HATALIĞINA KARŞI
Zeytinyağı içinde bulunan doğal fenolik bileşik ‘oleocanthal’, Alzheimer hastalığının önlenmesi son derece etkilidir. Bilim adamlarına göre, phytonutreint hastalığa neden olan en önemli nedendir. Zeytinyağı buna neden olan unsurların ortadan kalkmasını sağlayarak, beyin ve zihinsel sağlığımızı korumayı sağlar.
ZEYTİNYAĞ KEMİK SAĞLIĞINI KORUR
Zeytinyağı bizim kemiklerimizin mineralizasyonu yanı sıra kireçlenme için son derece gerekli olan vücudumuzun, kalsiyum emilimini teşvik edebilir. Aynı zamanda kemşklerin esnemesini sağlar ve kırılganlık oranını azaltır.Bu özelliği sayesinde osteoporoz, romatoid artrit gibi ciddi kemik bozukluklarının ortaya çıkmasına engel olabilir.
RUH SAĞLIĞINI KORUR
Çağımızın en önemli sağlık sorunlarından bir tanesi de aşırı stres ve bunun sonucu olarak depresyon. Bu iki sorun hem ruh sağlığımızı hem de fiziki sağlığımızı ciddi anlamda tehtid etmektedir. Fakat düzenli olarak belirli dozlarda zeytinyağı içmek bünyenin stres ve depresyon vakalarıyla mukavemetini arttırır ve böylece stres kaynaklı bir .ok fiziki hastalığa yakalanma riskiniazalttığı gibi, zihinsel ve ruh sağlığımızı korur.
ZEYTİNYAĞ KİLO KAYBINI KOLAYLAŞTIRIR
Zeytinyağının cilt sağlığında sonra en fazla sindirim sistemi sağlığına faydalı olduğunu daha önce yazmıştık. Bunun en önemli neden özellkle bağırsak hareketlerini teşvik etmesidir. Hazmı ve sindirimi kolaylaştırdığı gibi, dışkının kolay bir şekilde bünyeden atılmasına yardımcı olur. Bu özelliği zeytinyağının kilo vermeyi teşvik etmesini sağlar. Özellikle hareketsiz kalan bağırsaklar kilo almaya meyillidir. Bu unsurları ortadan kaldıran zeytin yağı, kilo vermeyi kolaylaştırır.
ZEYTİNYAĞ ÇEŞİTLERİ
NATUREL SIZMA ZEYTİNYAĞI
Zeytinden fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen, hiçbir kimyasal işlem görmeyen berrak, yeşilden sarıya değişebilen renkte kendine özgü tat ve dokuda, tabi (naturel) halinde tüketilebilen, içerdiği serbest yağ asitleri 0.8’i geçmeyen zeytinyağları Naturel Sızma Zeytinyağı’dır.
Meyve kokulu; yeşil sarı ışıklı, biberimsi ama kadife yumuşaklığında naturel sızma zeytinyağının lezzeti ve kalitesi tartışılmaz. Bu usta tadımcı iyi yağ sınavdan geçirilirken; ”önce göz, burun, ağız ve
sonunda gırtlak konuşacak” demiştir.
NATUREL BİRİNCİ ZEYTİNYAĞI
Naturel Birinci Zeytinyağının asit oranı %0,8 ile %2 arasındadır ve Naturel Sızma Zeytinyağı ile aynı özelliklere sahiptir.
YEMA FLOR ÇİÇEK SIZMA ZEYTİNYAĞI
Taş değirmenlerde ezilen zeytin, kenevir baskı torbalarına doldurularak üst üste dizilir. Preslenme sırasını beklerken kendi ağırlığıyla yavaş yavaş bekletildiği taş üzerine zeytinyağı sızmaya başlar. Damlaların taş üstünde bıraktığı izlerden dolayı eskiler bu zeytinyağını ‘çiçek sızma’ diye adlandırmışlar.
İçerdiği zengin mineraller, vitaminler ve besin değerleri sayesinde sadece lezzeti değil, sağlığımız için de çok önemlidir. Çok az miktarda elde edildiğinden ticari amacından çok ‘nerede o eski nefasetler’ diyenlere sunup gururlanabilmemiz için uğraş verilen zeytinyağıdır.
Bu zeytinyağına ‘ZEYTİN SÜTÜ’ adı da verilir.
ANTİK TAŞ DEĞİRMEN SIZMA ZEYTİNYAĞI
Modern sistemlerin aksine her aşamasında insan gücü ile uzun sürede sabır ve ustalık ile elde edilir.Yıkanıp temizlenen zeytinler yavaş yavaş taş değirmene atılır. Hamur gerekli kıvama gelince kenevir baskı torbalarına yeterince doldurularak torbalar üst üste dizilir. Sırası gelen torbalar hidrolik prese tekrar dizilerek sıkılır. Çıkan karasu pulima denilen havuz veya tanklarda bekletilerek zeytinyağı ve suyunun ayrışması sağlanır.
Portakal ağacından koparılan meyve, evde el presi ile sıkılarak elde edilen portakal suyu ne kadar saf ve bütün vitamin değerlerini koruyabiliyorsa; işte size zeytin meyvesi suyu…
ORGANİK NATUREL SIZMA ZEYTİNYAĞI
Organik Naturel Sızma Zeytinyağı, zeytinin yetiştirilmesinde başlamaktadır. Zirai ilaç ve kimyasal gübre kullanılmadan, sınır komşuları organik, egzos dumanından dahi uzak Kaz Dağları’nın en verimli bölgelerinden elde edilen zeytinlerden üretilmektedir.
Özenle ve elle tek tek erken hasat toplanan zeytinler, bekletilmeden hiçbir karışıma izin verilmeksizin Organik Sertifikalı zeytin sıkım tesisinde elde edilir.
Taze kokulu, düşük asitli, nefaseti yüksek, açık yeşil renkli, erken hasat Organik Sızma Zeytinyağı olarak sofralarınıza sağlığı getirmektedir.
RAFİNE ZEYTİNYAĞI
Zeytin ham yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, sarının değişik tonlarında rengi olan, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 0.3 gramdan fazla olmamalıdır. Rafine yağ, ince, yemeklik yağdır. Temizleme işlemi damıtma, nötralizasyon, ağartma, deodorizasyon işlemleridir. Bunun doğalla harmanlanmasından yemeklik tipler (Riviera ve A tipi) üretilir.
RAFİNE PRİNA YAĞI
Ham prina yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rengi açık sarıdan kahverengi sarıya kadar değişebilen bir yağdır. Rafine prina yağı olduğu gibi veya naturel zeytinyağları ile karıştırılarak tüketime sunulabilir. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 0.3 gramdan fazla olmamalıdır.
KARMA PRİNA YAĞI
Doğrudan gıda olarak tüketilebilecek naturel zeytinyağları ile yemeklik rafine prina yağı karışımından oluşan bir yağdır. Bu yağların duyusal özellikleri karışımda kullanılan yağların duyusal özellikleri arasında değişir. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 1.5 gramdan fazla olmamalıdır.
ASİT ORANLARI
Çanakkale bölgesinde zeytinyağı üretimi yapan köylüler arasında asit yerine Dizyem kullanılır. Örneğin 0,8 Asit olarak bilinen sızma zeytinyağı köylüler arasında 8 Dizyem olarak geçer. Kısaca 1/10 Asit 1 Dizyeme karşılık gelmektedir.
Kaliteli doğal zeytinyağı üretiminde birçok ideal koşulun bir arada bulunması gerekir. Zeytinyağının tadını ve kalitesini, yöre ikliminden toprağın verimine, zeytinin toplanma şeklinden kullanılan gübreye ve mekanik ezme makinelerinin özelliklerine kadar her şey belirler. Riviera tipi zeytinyağında ise kalite, üretim tesisinin rafinasyon teknolojisi, doğal zeytinyağının yüzdesi ve niteliğiyle doğru orantılıdır. Üretilen zeytinyağının kalitesini belirlemek ise bambaşka bir uzmanlık alanıdır. doğal zeytinyağında kalite dendiğinde, iki faktör önem taşır. Birincisi, kimyasal analizlerle ölçülebilen asit oranıdır. İkinci faktör ise lezzet ve kokuyu tespit etme ve ölçmedir. Tadım uzmanları tarafından gerçekleştirilen bu işleme “degüstasyon” adı verilir. Tadım uzmanlarının birikimine bağlı olarak gerçekleştirilen degüstasyon, zeytinyağına vurulan kalite damgasının en önemli aşamasıdır.
Türkiye bulunduğu coğrafi konum ve sahip olduğu Akdeniz iklimi özellikleriyle İtalya, İspanya, Yunanistan ve Tunus gibi diğer Akdeniz ülkeleriyle birlikte dünyanın önde gelen zeytin ve zeytinyağı üreticilerindendir. Üretime gelince dane zeytin yoğunluklu olarak Bursa, Manisa, Aydın, İzmir, Balıkesir’de yapılıyor. Ortalama 100 Milyon olan zeytin ağacı sayısı da gün geçtikçe de artmakta. Devlet İstatistikleri Enstitüsü araştırmalarına göre, Türkiye’de üretilen zeytinlerin 68’i yağ üretimine ve 28’ide sofrada kullanılmak üzere yetiştiriliyor. Zeytinin ürününü 2 senede bir verdiği düşünülürse, verim alınan senede ortalama 150.000, az ürün verdiği senede elde edilen zeytinlerden ortalama 70,000 ton zeytinyağı üretilmektedir.
Ortalama 850 zeytinyağı fabrikasıyla Türkiye dünyada zeytinyağı üretiminde 5. sırada yer alıyor.
Dünyada 7.5 milyon alan üzerinde mevcut toplam 800 milyon adet zeytin ağacının yüzde 98’i Akdeniz havzasında bulunmaktadır. Dünya zeytinyağı üretiminin ise 95’i Akdeniz ülkelerinde yapılmaktadır.
Türkiye’de Balıkesir ili Edremit ilçesi Narlı köyünde dünyaca meşhur içimlik kıvamda üretilebilmektedir. Özelliği diğer düz bahçelere göre, Narlı köyü bahçeleri güney yamaçlı bahçeler olup, hafif yamaç ve yüksek (200-250m) rakımlı bahçelerdir.
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder